Добра вість про словацьку політіку

За нецїлый місяць буде рік од того часу, што уповномоченый Уряду влады СР про людьскы права, народностны меншыны і родови рівность Ласло Надь дав до рук премєра Словацькой републікы Роберта Фіца свою абдікацію. Од того часу меншыны не мають свого уповномоченого і повірена тов функціов дотеперь зіставать Марія Єдлічкова.

Рік, то є дость довгый час на то, жебы было можно оцїнити, як Уряд уповномоченого без свого „de iure“ шефа, хоць „de facto“ там шеф є, фунґує, якы то має причіны і якы наслїдкы. Причіна была ясна. Мост-Гід, котрого Надь быв номінантом, тискала на свого партійного колеґу, жебы по тім, што парламент не прияв закон о двоязычнім означованю желізнічных штацій, котрый приготовив Мост, подав абдікацію. З першых рекацій Надя было відїти, же велё охоты зробити то не мать, але партійна приналежность є партійна приналежность. Дакус неясна є але мотівація веджіня Мосту зробити таке дїло. Є вопросом, ці мотіваціов было неприятя закона, або то, же Мост збачів як му може сполупраца з єднофаребнов владов Смеру в своїх веце доправа орьєнтованых воличів пошкодити і так глядав першу причіну, котра бы му доволила хыбный політічный крок направити. Кідьже на Словеньску доднесь не існує закон о народностных меншынах, ці закон о їх фінанцованю, котры суть омного важнішыма, як означіня на желізніцї, тяжко вірити тому, же мотіваціов была пріціпіалность Мосту по неприятю їх пропозіцї закона, также політічна калкулація в смыслї выцофати зо сполуодповідности за сучасну владу мі прийде реалнїша. Резултатом але є, же меншынам тым Мост нияк не поміг. А кідьже ся зрекли функції, в тім функчнім періоді якбач ани нияк не поможуть.

Про меншыны але основнїше не є, же уповномоченый не є доднесь выменованый, але то, як фунґує уряд без нёго. Коло фунґованя уряду, хоць все можеме відїти дефіціты, не є велё неґатівного, што мож крітізовати. Якраз навспак. Під веджінём Марії Єдлічковой были зазначены і позітівны зміны. Была прията нова сістема розділёваня грошей, выгоднїша про Русинів, є ту намага о скоріше выбавлёваня проєктів, значіть скоріше посыланя грошей жадателям, выбор реґуларно засїдать, апокаліпса анархії ся на урядї не одбыла. За неґатівны зміны, яков была і зміна штатуту, подля котрого бы у выборї мала мати кажда меншына лем єден голос без огляду на єй великость, собі звычайно можуть меншыны самы, бо они собі то одголосовали і не знали ся договорити. То, як были грошы роздїлены про конкретны проєкты є так само веце одповідностёв комісій, де сідять і люди з даной народности, як самой Марії Єдлічковой. Она то самособов може наконець коріґовати, але то буде мож оцїнити аж по тім, што будуть вшыткы проєкты публікованы і мы будеме відїти досправдовы чісла.

Іншу оптіку і зеркало але дає факт, же уповномоченый „de iure“ доднесь не є. По перше, то же о рїшіню сітуації перестали бісїдовати нелем представителї Смер, але і далшы словацькы політічны партії, вказує, яку у них пріоріту має проблематіка меншын, значіть проблематіка 15-ёх процент жытелїв. По друге, же на выменованя перестали тискати і меншыны а утихли, може дати словацькій політіцї неприємный прецеденс, котрый ся основать в тім, же кідь достаточно довго тему рїшати не будеме, меншыны може од того упустять. То є добра вість про словацькых політіків, але криве зеркало про представителїв меншын.

Петро МЕДВІДЬ, Пряшів