75 рокiв од смерти Емілія Кубека
17-го юла 2015 минуло точно 75 років од смерти ґрекокатолицького священника, русиньского писателя, автора першого роману з Пряшівской Руси, просвітителя народа – Емілія Кубека.
Народив ся Емілій Кубек 27-го новембра 1857 р. у Штефурові. Выростав у родинї ґрекокатолицького священика Антонія Кубека. По штудіях ся у 1881 роцї оженив із Маріов Шіріловов, дївков ґрекокатолицького священика в Кружлёві. З нёв мав штири дїти: Марію, Антонія, Анну і Алжбету.
По рукоположіню на священика дня 22-го марца 1881 р. робив каплана в Гомроґу в роках 1881 – 1882 і в Якубянах в роцї 1883. У 1884 діяв як парох в Кремній і в роцї 1885 в селї Любовець, недалеко Пряшова. Дня 12-го новембра 1885 р. быв призначеный за пароха до села Снаків.
В Санкові зачав свою діятельство нелем як жертвуючій ся душпастырь, но і як писатель. Окрем душпастырьства присвячав ся і реконштрукції церькви. Часточну реконштрукцію скінчів у 1890 роцї. Під ёго веджінём у Снакові была збудована нова фара і нова школа. У 1894 роцї з помочов своїх вірників і дарів із Америкы зачав з будованём капліцї перед селом. По докінчіню капліцї шторік робить ся одпуст на праздник Успенія Пресвятой Богородіцї. В повязаню з будованём капліцї всокотили ся вшыткы документы – планы, розрахунок і корешпонденція, шумнї управлены і звязаны у двох звязках під назвами Sznakoi kápolna I. і Sznakoi kápolna II.
На зачатку ку каждому звязку властноручно записав барз цїнны даны. Сільска кроніка споминать, же по своїм приходї до Снакова ся постарав о нову драгу до Снакова, довгу 3 км. Далше го споминать як доброго господаря. Дав до села привезти єден ваґон овоциновых стромиків і нову сорту бандурок. Вчів людей садити бандуркы „за плугом“. На ораня бандурок забеспечів шпеціалный плуг. Того доброго господаря, котрый вчів людей лїпше господарити і господарнїше ґаздовати, шумнї описав у своїм тритомовім романї під назвов Марко Шолтыс, і то конкретно в особі Марка Шолтыса. Вчів людей роботы з пчолами. Пошырёвав освіту, писав людям жадости о тестаменты. Вєдно із містным учітелём Десятником нацвічіли театралну пєсу бардеёвского Яна Андращіка під назвов „Šenk palenčeny“. Барз боёвав проти алкоголізму. В тім прямованю є найпересвідчівішый ёго стишок Добрый тато.
Влїтї 1904 р. одходить до Америкы. До свого одходу писав до різных часописів. По одходї до Споєных штатів Америкы выдав в Ужгородї Церьковнославяньско-мадярьско-російско-нїмецькый словник (1906 р.). У Америцї выдав Народны повісти і стихы і тритомовый роман Марко Шолтыс (1922 – 1923). Друком выдав Малый катехізм, составлен по сістему народных школ єпархії Мукачевской (1924), брожуру Отче наш: Толкованіє господьской молитвы в образах і словами (1917 р.).
Публіковав у тыжденнику Недїля, котрый выходив про народности Угорьска в Будапештї в языках мадярьскім, словацькім, російскім, серьбскім, румуньскім і нїецькім. Ёго творы суть писаны по русиньскы, но латиніков.
В Америцї діяв у ґрекокатолицькій парафії в Маганой Сіті, в штатї Пенсілванія. Заставав різны церьковны і світьскы посады. Быв директором Америцько-руськой рады, директором пресовой канцеларії общества Соєдиненіє. До пензії пішов у 1936 роцї про хвороту жалудка (мав раковину). У парафії быв облюбленым і честованым. Берз радо ходив до кіна. Быв вірным сыном свого народа, повный патріотічной щірости, славяньского усвідомлїня.
Умер Емілій Кубек 17-го юла 1940 р. в Маганой Сіті, де є похованый на Сент Мері Семетері. На Пряшівскій Руси ёго жывоту і творам довгы рокы присвячать ся ґрекокатолицькый священик, писатель, член Сполку русиньскых писателів Словеньска, отець Франтїшек Данцак.
Оброблене подля: PaedDr. František Dancák – KUBEK, Emil. Публіковане на сайтї www.zoe.sk.