Заключіня з ІV. Міджінародного конґресу русиньского языка 23. – 25. 9. 2015 у Пряшові

Четвертый міджінародный  конґрес русиньского  языка, якый ся одбыв 23. – 25.9.2015 на Пряшівскій універзітї в Пряшові, взявши до увагы назначены проблемы в докладах выступаючіх в чотырёх тематічных секціях і пропозіції к ним высловлены в діскузії, прияв наслїдуючі заключіня:

 

І. Статус русиньского языка в шыршім лінґвістічнім контекстї

  1. Зміцнёвати статус русиньского літературного языка в домашнїх і міджінародных кругах лінґвістів доступныма средствами роботы.
  2. Трансформовати Інтерреґіоналну раду русиньского языка на міджіштатну Асоціацію на охрану русиньского языка і културы.

 

ІІ. Актуалны лінґвістічны проблемы русиньского языка в окремых країнах

  1. Култівовати языкову норму русиньского языка в окремых країнах, де жыють Русины, і снажити ся досягнути консензус у дотримованю єй правил у каждій з них.
  2. Прияти єднотный алфавіт русиньского языка про вшыткых карпатьскых Русинів.
  3. Апеловати на штатны орґаны Україны імплементовати русиньскый язык як самостатный мінорітный язык до практічных сфер жывота Русинів. 

 

ІІІ. Русиньскый язык в окремых функціоналных сферах

  1. Решпектовати авторітет научно-педаґоґічных інштітуцій в окремых країнах, в якых функціонує русиньскый язык, як ґарантів нормотворїня русиньского літературного языка.
  2. Дотримовати в конкретных функціоналных сферах русиньского языка прияты правила орфоґрафії і орфоепії і з тым цїлём вывжывати одборны конзултації ґарантів нормотворїня русиньского літературного языка.
  3. Апеловати на представителїв Ґрекокатолицькой і Православной церькви у вшыткых країнах, де жыють Русины, підтримовати розвой русиньской пасторачной практікы, а про віруючіх русиньской народности завести богослужіня в русиньскім літературнім языку.

 

ІV. Русиньскый язык в школьскій сістемі Словакії і в загранічу

  1. Жадати штатны орґаны в країнах Европской унії і в сіґнатарьскых країнах Европской харты реґіоналных або меншыновых языків, в котрых жыють карпатьскы Русины, імплементовати параґрафы харты в школьскій, але і в другых сферах вжываня русиньского языка.
  2. З підпоров штатных і самосправных орґанів у країнах Европской унії і в сіґнатарьскых країнах Европской харты реґіоналных або меншыновых языків, в котрых жыють карпатьскы Русины, розвивати сїть русиньскых народностных школ і школ з навчанём русиньского языка.
  3. Жадати од влад країн, в котрых жыють карпатьскы Русины, імплементовати рівноцїнный приступ к обчаньскым правам, і комплексно рїшати проблемы контінуалного навчаня в материньскім русиньскім языку. 

 

V. Зложіня Рады Асоціації на охрану русиньского языка і културы

  1. проф. Др. Павел Роберт Маґочій (Торонтьска універзіта, Канада) – председа
  2. доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД. (Пряшівска універзіта, Словакія) – выконный секретарь
  3. проф. Др. Михал Фейса (Новосадьска універзіта, Сербія)
  4. Др. габ. Олена Дуць-Файфер (Яґелоньска універзіта, Польща)
  5. Мґр. Валерій Падяк, к. н. (Научный центер карпатістікы, Україна)
  6. Мґр. Маріанна Угрин-Лявинець (Універзіта Л. Етвеша, Мадярьско)
  7. Мґр. Ілона Грецешін („Руснак‟ – Орґанізація Русинів Хорватії)

 

 

 

В Пряшові 25.9.2015

Go back