Скулптура

(...)

 

В многых інтернетовых ґрупах, в котрых комунікують Русины коло темы 70. вырочa Карпато-дукляньской операції, выкликали великы одозвы дві інформації. Тота перша, то загадный одход презідента Андрея Кіскы зо святкованя юбілею дня 6. октобра 2014 на Дуклї, якраз в часї, коли модератор оголосив, же з приговором выступить представитель Росії Андрей Шабанов. Мав одыйти демонштратівно. Подля многых то было демонштратівне выражіня презідентовой позіції ку сучаній політіцї Росії в одношіню ку Українї, а было то неучтиве. Пресовый одбор презідентьской канцеларнї ся намагав пояснити „нещасливый“ одход презідента ёго робочіма обовязками. Не буду робити презідентови адвоката, а ани го не буду судити. Істо знав што робить і чом то робить.

Тов другов темов, з великыма одозвами міджі Русинами на інтернетї, было одкрытя реплікы автентічной скулптуры чехословацького вояка, котрый ся вернув на місце, де рокы стояв вояк совєтьскый. Многы писали, простестовали, чудовали ся, лали на цїлу републіку, котра їм, як єм в єдній діскузії чітав, взяла прекрасны спомины на то, як коло скулптуры складали піонірьску присягу. Подля них там скулптура Совєта мала зістати. А ту уж мушу дашто повісти.

Дукля была одкрыта зо скулптуров чехословацького вояка, котрый зо збранёв давать почливость своїм мертвым сполубоёвникам. Тота скулптура там была од 1949 р. В роцї 1952, з ідеолоґічных причін, скулптуру комуністы вычеряли за скулптуру двох вояків із дїтми. Ани тото не стачіло ідеолоґам. Іншталовали там пак тоту, котру вшыткы знаме, але знамый совєтьскый вояк там стояв аж од року 1964.

Честованы, в Карпато-дукляньскій операції умерло велё Чехів, Словаків і, підкреслюю, нашых Русинів зо Словакії і головно Підкарпатя. Были то нашы предкы, котры вступили до Чехословацькых леґій в Совєтьскым союзї, котры боёвали вєдно з ґенералом Людвіком Свободом зато, жебы освобидити свою державу, своїх людей, родины, жебы обновити державу в передвойновім складї, і кідь ся то вдяка Сталінови не подарило. Скулптура чехословацького вояка, то і сімбол вояка Русина. Кідь на дашто можеме в нашій історії быти горды, та потім там істо не може хыбовати якраз тото, же нашы дїдове, прадїдове умерали на Дуклї за нашу слободу. Не злегчую людьскы жертвы на боцї Червеной армады і знам, же тым людём, котры умерали за нас, треба дяковати і мати їх в почливости. Они не могли за Сталінову політіку. Але якраз чехословацькый вояк, котрый може быти Чехом, Словаком і Русином, давать почливость вшыткым сполубоёвникам. І тым совєтьскым. Навеце знама скулптура зо совєтьскым вояком дістала своє нове, достойне місце на Дуклї, і тот наш вояк, ся вернув там, де од зачатку належав.

Также жадну паніку! Будьме горды на нашу історію, на котру досправды можеме быти горды. Будьме горды, же на Дуклі стоїть сімбол вояка, котрый міг быти і Русином. І перестаньме носталґічно споминати і плакати над тым, же нам взяли скулптуру, коло котрой сьме як піоніры присягали режіму, якый нас на довгы рокы вычеркнув з мапы світа і многым людём знищів жывот. Часто і тым, котры на тій Дуклі за слободу боёвали. Тадь то є хворе...

(Скорочене.)


Петро МЕДВІДЬ

Go back